دانستن این که چه می خواهی اولین گام رسیدن به آن چیز است . " لوییس هارت"
از داخل متن:
- کتب مرجع ملی دندانپزشکی، شامل ۱۴ جلد کتاب هستند که روند تدوین آنها از
سال ۹۲ در دبیرخانه شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی آغاز شد
- حدود ۵۰۰ نفر از اساتید و محققان دندانپزشکی کار تدوین را بر عهده داشته‌اند
- دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد به‌عنوان قطب تکنولوژی آموزش پزشکی کشور، مسئولیت ویرایش ادبی و گرافیکی کتب را بر عهده داشته است
- فروش کتاب‌های مرجع ملی دندانپزشکی از ابتدای مهرماه به‌صورت الکترونیکی آغاز خواهد شد
- بدون تعصب می‌گویم مراجعی که با همت اساتید آماده شده از مراجع خارجی کامل‌تر هستند
تدوین کتب مرجع ملی دندانپزشکی، طرحی بود که سال ۹۲ ارائه شد و سؤالات
زیادی را در ذهن دانشجویان و داوطلبان آزمون‌های کشوری ایجاد کرد. در حال
حاضر که چاپ این کتاب‌ها رو به اتمام است و به توزیع آنها نزدیک می‌شویم،
برای دانشجویان روشن نیست که آیا این کتاب‌ها، مرجع آنها در دوره تحصیلشان
خواهند بود یا فقط برای سؤالات آزمون‌های کشوری مرجع قرار می‌گیرند.
از سوی دیگر منحصر شدن تدوین و توزیع کتاب‌های ملی دندانپزشکی به بخش
دولتی، بخش خصوصی را از چرخه رقابت در این حوزه حذف می‌کند و دغدغه نبود
رقابت و به‌روز نبودن منابع را در ذهن دندان‌پزشکان ایجاد می‌کند. این
سؤالات و ابهاماتی نظیر آنها ما را بر آن داشت که با دکتر جمیله قدوسی استاد دانشکده دندانپزشکی مشهد، دبیر کمیته راهبردی درمان ریشه و ناظر تدوین کتب ملی دندانپزشکی گفتگو کنیم:
کتب مرجع ملی چند جلد هستند و آنها را چه کسانی تدوین کرده‌اند؟
کتب مرجع ملی دندانپزشکی، شامل ۱۴ جلد کتاب هستند که روند تدوین آنها از
سال ۹۲ در دبیرخانه شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی و با تشکیل جلسات
کمیته‌های راهبردی تخصصی آغاز گردید. ضوابط تدوین کتب و همچنین ضوابط
انتخاب نویسندگان از میان داوطلبان در جلساتی و با حضور دبیر شورای آموزش
دندانپزشکی و تخصصی و دبیران این کمیته‌های راهبردی مشخص شد و در ضمن
کمیته نظارت بر تدوین کتب که اعضای آن را ۳نفر از همین دبیران تشکیل
می‌دادند در همین زمان تشکیل شد. با اعلام فراخوان به دانشکده‌های
دندانپزشکی کل کشور از کلیه اساتید دانشگاه‌ها و متخصصین باتجربه درخواست
شد تا در تدوین کتب بر اساس ضوابط تعیین‌شده همکاری کنند. پس‌ازاین فراخوان
و بر اساس ضوابط در نظر گرفته‌شده، حدود ۵۰۰ نفر از اساتید و محققان
دندانپزشکی کار تدوین را پس از یک گردهمایی در دانشکده دندانپزشکی
دانشگاه تهران که در اردیبهشت ۹۳ برگزار شد، آغاز کردند.
پس‌از آن، دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد به‌عنوان قطب تکنولوژی آموزش پزشکی
کشور، مسئولیت ویرایش ادبی و گرافیکی کتب را قبول کرد و برای انجام آن
قراردادی بین دانشگاه مشهد و معاونت آموزشی وزارت متبوع منعقد شد.
هدف از تدوین کتب مرجع ملی دندانپزشکی چه بوده است؟
در حال حاضر ۶۶ دانشکده دندانپزشکی در کشور داریم، اما آموزش یکسانی در
این دانشکده‌ها و مطابق با کوریکولوم آموزشی برای این دانشجویان وجود
ندارد. بنابراین هدف اصلی ما، یکدست کردن منابع برای آموزش دانشجویان
دندانپزشکی و همچنین تهیه مرجع امتحان جامع ملی برای داوطلبان آزمون
ورودی دستیاری یا فارغ‌التحصیلان خارج از کشور که داوطلب امتحان ملی هستند
بوده است.
آیا منظور از بومی کردن منابع علمی دندانپزشکی، محدود کردن آنها به اطلاعات داخل کشور است؟
در حال حاضر قطعاً علم قابلیت محدود شدن به یک کشور و یا یک منطقه را ندارد
و روشن است که در تدوین این کتاب‌ها از منابع خارجی هم استفاده شده است.
تلاش ما این بوده است که کتاب‌ها را حتی‌الامکان مبتنی بر شواهد بنویسیم و
در نگارش آنها از مطالعاتی که در سطح دنیا انجام‌شده است، چه داخلی و چه
خارجی استفاده کرده‌ایم و جاهایی هم که احساس نیاز کرده‌ایم، سعی کرده‌ایم
آنها را بومی کنیم؛ برای مثال در ارائه آمارهایی که استفاده از آنها در کار
دندان‌پزشکان ضروری است، از آمارهای داخلی استفاده کرده‌ایم و بیشتر
مثال‌هایی که در کتاب‌ها آورده شده از میان مواردی است که اساتید همکار ما
ارائه کرده‌اند.
در ضمن باید گفت که معیار اصلی برای محتوای کتب، کوریکولوم دوره آموزشی
دندانپزشکی عمومی بوده و کتاب را بر اساس آن طراحی کرده‌ایم و اصولی که
دانستن آنها برای یک دندان‌پزشک عمومی ضروری است را به‌عنوان مباحث پایه
قرار داده‌ایم و سپس بر اساس آن سایر مطالعاتی که در دنیا انجام‌شده است را
گردآوری کرده‌ایم.
بدون تعصب می‌گویم مراجعی که با همت اساتید آماده شده از مراجع خارجی
کامل‌تر هستند. به‌عبارت‌دیگر این کتاب تنها به فارسی نوشته‌شده است، اما
نمی‌توان گفت محدود به ایران است.
این کتاب‌ها پس از گذشت چه زمانی بازنگری خواهند شد؟
تلاش کردیم برای جلوگیری از قدیمی شدن منابع کتب، آن را به‌سرعت بعد از
اتمام به چاپ برسانیم و بعد از تمام شدن چاپ هریک، آن را توزیع خواهیم کرد.
کتب بافاصله زمانی کمتر از ۴ماه از زمان اتمام تدوین به چاپ رسیدند که
زمان بسیار کوتاهی است، چنانچه در آنها به‌وفور از منابع ۲۰۱۵ استفاده‌شده
که این مسئله در مورد کتب مرجع خیلی معمول نیست و زمان چاپ آن‌قدر به تعویق
می‌افتد که منابع قدیمی می‌شوند. جهت تسریع در بازنگری کتب کمیته‌ای متشکل
از ۷ نفر از اساتید محقق دانشگاهی و با حضور جناب آقای دکتر عسگری دبیر
شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی آغاز به کار نمود که وظیفه این کمیته
فراهم نمودن زمینه مساعد جهت رفع نقایص احتمالی کتب و به‌روزرسانی منابع در
چاپ بعدی خواهد بود. با توجه به تیراژ کم کتب در چاپ اول، به نظر می‌رسد
در کمتر از ۱سال باید چاپ بعدی را تدارک ببینیم. در ضمن باید خاطرنشان کنم
که در سایت وزارتخانه ایمیلی جهت دریافت پیشنهاد‌های صاحب‌نظران در نظر
گرفته‌شده که در کتب ذکرشده است.
آیا این کتاب‌ها به انگلیسی ترجمه می‌شوند؟
هدف ما این بوده که کتب مرجع که جنبه آموزشی برای دانشجویان دندانپزشکی
دارد به زبان فارسی نوشته شود؛ زیرا اگر به زبان دیگری باشد مجدد ترجمه
خواهد شد. همچنین کشورهای فارسی‌زبان منطقه هم می‌توانند از این منابع
استفاده کنند.
توزیع این کتاب‌ها از چه زمانی و چگونه شروع می‌شود؟
این کتاب‌ها از هفته آینده به‌صورت الکترونیک و آنلاین به فروش می‌رسند.
متقاضیان می‌توانند از طریق سایت فروش که متعاقباً اعلام خواهیم کرد کتب را
خریداری نمایند.
دخالت ندادن بخش خصوصی در تدوین و توزیع کتب مرجع ملی
دندانپزشکی و کنار گذاشتن تجربه آنها سبب کاهش رقابت در نشر و واردات
اطلاعات علمی دندانپزشکی نخواهد شد؟
تاکنون بخش خصوصی در حوزه اطلاعات علمی دندانپزشکی رقابت علمی نداشته یا
برای تدوین کتاب در این حوزه فعالیت نکرده؛ بلکه فقط کتاب‌های خارجی را
آفست یا ترجمه و چاپ کرده است.
روشن است در تدوین، چاپ و انتشار این کتب به‌جز هزینه چاپ و توزیع هزینه
دیگری نشده است و نویسندگان هم هیچ‌وجهی دریافت نکرده‌اند و بنابراین کتاب
با کمترین قیمت به دست دانشجویان خواهد رسید. درصورتی‌که اگر قرار بود این
کارها در بخش خصوصی انجام شود، قطعاً بسیار بیشتر از این هزینه شده و
به‌تبع آن قیمت کتب افزایش می‌یافت که خواسته ما نبود.
منبع: دندانه
